از چهارسوق جهان (بخش ششم – روسیه) – ورِینا ماشات

ماه اوت موعد تابستان است، حتی در سیبری. آب‌وهوای نووُسیبیرسک[1] در نخستین مرحله از «دوره‌ی رده‌مند[2]» تازه بسیار مطلوب بود، چه هوای بیرون و چه هوای حاکم بر گروه شرکت‌کنندگان. سی‌وهفت نفر از بیست‌وسه شهر مختلف روسیه و اوکراین، در جریان ده روز پرفشار (از پانزدهم تا بیست‌وچهارم اوت) گرد هم آمدند و سفری پرماجرا آغاز کردند، سفری پنج‌مرحله‌ای که دو سال می‌پاید و ۲۷۰ ساعت کار عینی و ذهنی با ارف-شول‌ورک می‌طلبد.

به لطف پشتیبانی‌های مالی همایشگاه بین‌المللی سالزبورگ[3]، در ماه ژانویه موفق شدیم در سن‌پترزبورگ، جلسه‌ای برای تدوین برنامه‌ی آموزشی برپا و این دوره را از سر به آخر برنامه‌ریزی کنیم. به کمک آموزگاران هم‌میهنمان که نسبت به واقعیت‌های آموزشی روز و نیاز جدی به تربیت آموزگاران روس حساس بوده‌اند، برنامه‌ای تدوین کردیم، برنامه‌ای که بنا بر همان خط‌مشی و ایده‌های کلی همایشگاه بین‌المللی – که پس از تجربه‌های حاصل از نخستین دوره‌ی رده‌مند در روسیه، روزآمد شد و تغییر کرد – مدون شده بود.

پنج آموزگار کارآشنا و آزموده در حوزه‌ی ارف-شول‌ورک، زیر نظر ایرینا شستوپالووا[4]، رئیس انجمن ارف-شول‌ورک روسیه، و با همکاری دانشکده‌ی دولتی وُلگوگراد[5] پا به میدان گذاشتند تا اجرا و پیشبرد هر پنج مرحله‌ی برنامه را در دست گیرند و تداومش را تضمین کنند. برخی از این پنج‌تن در دوره‌ی نخست شرکت کرده بودند و باقی‌شان هم از فارغ‌التحصیلان دانشکده‌ی کارل ارف در سالزبورگ بودند. البته در جریان دو مرحله‌ی باقی‌مانده، نماینده‌ای هم از همین دانشکده به روسیه خواهد آمد تا در کلاس‌های صبحگاهی تدریس کند.

من در طی این دوره کوشیده‌ام تا زیربنایی صوتی فراهم آورم و از هر بخش از دوره، دانشی ابتدایی تدوین کنم تا همه‌ی شرکت‌کنندگان با حال‌وهوایی خوش روبرو باشند.

به همین ترتیب هم بود که جلسه‌های گروهی صبحگاهی را به آزمودن عملی عناصر ارف-شول‌ورک اختصاص دادم و همچنین فرصتی در نظر گرفتم تا در پایان هر جلسه، همگان درباره‌ی تمام وجوه محتواهای موسیقایی و آموزشی، ترتیب و چینش این محتواها، و مراتب نظری گفت‌وگو کنند و ایده‌هاشان را با دیگران سهیم شوند.

ما بیش از هر چیز به جنبه‌های اجتماعی و عاطفی برنامه توجه کرده‌ایم (با این باور که آشنایی و شناختن یکدیگر به فزونی اعتمادبه‌نفس و اعتماد به دیگران می‌انجامد)؛ و همین‌طور کوشیدیم تا فضایی امن و گشوده بر آزمایش پدید آوریم؛ پیوند موسیقی و رقص و گفتار را بازنمود دهیم؛ وجوه خلاقانه (میل به کاوشگری، بداهه‌پردازی، و خلق بنیانی) را بپرورانیم؛ الگوهای آموزش آوازی، سازی، و حرکتی را آموزش دهیم؛ و دانشی مبنایی در باب ایده‌های آموزشی کارل ارف عرضه کنیم.

در جلسه‌های عصرانه شرکت‌کنندگان را به دو دسته تقسیم می‌کردیم تا روی درون‌مایه‌های زیر، به‌نوبت با ایرینا شستوپالووا  و اسلاوا ژیلین[6] کار کنند:

گفتار و ترانه؛ انواع رقص‌های بنیانی (فرم‌دار و آزاد)؛ تمرین سازی (بدن‌کوبی[7]، سازهای کوبه‌ای کوچک، آشنایی با سازهای تیغه‌دار، و ریکوردر)؛ تنظیم قطعه‌ها به شیوه‌ی بنیانی؛ نظریات ارف-شول‌ورک و کاربردشان در مهدکودک و دبستان.

در جریان این دوره، ناتاشا شستوپالووا به من یاری می‌داد و با ترجمه‌ی سخنان من برای شرکت‌کنندگان، پیشرفت برنامه را سهل می‌ساخت. در ضمن بنیاد ارف و کارخانه‌ی استودیو ۴۹ نیز با پشتیبانی‌های مالی و تسهیلات ارزنده‌شان و با اندرزهای به‌هنگام و کمک‌هاشان در نقل و نصب سازها نقش بسیار مهمی ایفا کردند.

در جریان اقامت کوتاهم در روسیه، متوجه شدم که این سرزمین بسیار دگرگون گشته و از ده سال پیش که در مسکو کار می‌کردم، همه‌چیز و همه‌جا بسی مدرن‌تر از پیش‌تر شده است. با مدیریت مدبرانه‌ی ایرینا، دوره‌ی تازه‌ی روسیه از آن دوره‌ای که همکارانم در ۲۰۰۲ بنیان گذاشتند، بس موفق‌تر خواهد شد.

[1]  Novosibirsk مرکز سیبری

[2] Level Courses

[3] IOSFS

[4] Irina Shestopalova

[5]  Volgograd استالینگراد سابق

[6] Slava Zhilin

[7] Body Percussionaa