مرور «تاریخ موسیقی غرب» در یک کتاب/ روایتی با نیم‌قرن سابقه

تاریخ خبر: ۱۸ آذر ۹۶

کتاب «تاریخ موسیقی غرب» نوشته ج. پیتر برک هولدر، دانلد جی گراوت و کلاود و. پالیسکا با ترجمه کامران غبرایی به فارسی ترجمه و منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، روایتهای متعددی از تاریخ موسیقی وجود دارد و بسیاری از این روایتها هم به فارسی ترجمه شدهاند. کتاب «تاریخ موسیقی غرب» نوشته ج. پیتر برک هولدر، دانلد جی گراوت و کلاود و. پالیسکا است که کامران غبرایی آن را به فارسی ترجمه کرده است.

عنوان اصلی این کتاب «A History of Western Music» است که انتشارات نورتون آن را منتشر کرده است؛ نورتون ناشر آمریکایی موفق و جزو ناشران برگزیدهای محسوب میشود که کتابهای تخصصیاش در حوزه هنر به عنوان کتابهای مرجع، در اختیار دانشجویان قرار میگیرد.

«کتابتاریخ موسیقی غرب» ‌که به زبانهای مختلف ترجمه و تاکنون ۹ ویرایش نیز در طول سالهای مختلف بر روی نسخه اصلی آن انجام شده، بیش از نیم قرن است که به عنوان یکی از کتابهای اصلی و مرجع دانشجویان موسیقی به حساب میآید. ویرایشهایی که بر روی آن انجام شده است، زبان متن را برای دانشجویان امروزی قابل فهمتر و سادهتر کرده بیآنکه از محتوای اصلی بکاهد.

تفاوتی را که این کتاب نسبت به سایر کتابهای مشابه دارد، میتوان در نوع نگاه نویسندگان آن به تاریخ دانست. کتاب تاریخ موسیقی غرب در ۶ بخش که بر اساس دورههای بلند تاریخی از یکدیگر جدا شدهاند، نوشته شده است و ۳۶ مدخل دارد. هر بخش از این کتاب با مقدمهای درباره وضعیت اجتماعی و سیاسی روزگار زمان خود آغاز میشود و تلاش میکند تا خواننده را در جریان اتفاقات هر دوره قرار دهد و همچنین نحوه توسعه و پیشرفت را در هر زمان نشان دهد.

خواندن این کتاب به مخاطب کمک میکند تا از وضعیت تاریخ و جغرافیای آن دوران آگاه شود. کتاب تاریخ موسیقی غرب شکلگیری موسیقی غربی و تغییرات آن در هر دوره، از عصر باستان تا امروز را به مخاطب نشان میدهد. در هر فصل به سبکهای گوناگون هر دوره پرداخته شده و از آهنگسازان، ژانرها و آثار برجسته آن دوران سخن گفته شده است. همچنین تلاش شده تا طیف گستردهای از موسیقیها، از موسیقی مذهبی و غیرمذهبی گرفته تا جدی و سرگرمکننده و از موسیقی هنری و عامهپسند گرفته تا موسیقی اروپایی و آمریکایی بررسی شود.

در آغاز هر فصل این کتاب تلاش شده تا تصویری کلی از وضعیت موسیقی آن دوران ارائه شود. بخش یک مربوط به موسیقی «دوران باستان و قرون وسطا» است که به موسیقی در دوران بینالنهرین باستان، یونان باستان و روم باستان میپردازد. در همین بخش نگاهی به گسترش مسیحیت و موسیقی در کلیسا وجود دارد که موجب دو دستگی در کلیسا و گویشهای گوناگون سرودهای مذهبی شده است. در امپراطوری روم آیین مناجات و سرودهای مذهبی رواج داشته و جامعه اروپایی از سال ۸۰۰ تا ۱۳۰۰ میلادی درگیر آوازهای محلی و لاتینی بوده است.

بخش دوم مربوط به «دوره رنسانس» است که در ابتدای آن، تاریخچهای از تاثیر رنسانس در فرهنگ و هنر و موسیقی ارائه میدهد. در ادامه به موسیقی انگلستان و بورگونی در سده پانزدهم و آهنگسازان فرانسویفنلاندی از ۱۴۵۰ تا ۱۵۲۰ میپردازد. بخشی هم به بررسی آوازهای غیر مذهبی در سده شانزدهم و در کشورهایی چون اسپانیا، ایتالیا، فرانسه،آلمان و انگلیس اختصاص پیدا کرده است.

بخش سوم این کتاب به «سده هفدهم» اختصاص دارد که در فصلهای جداگانه به سبکهای نو، زایش اپرا، موسیقی مجلسی و کلیسایی و موسیقی کشورهایی چون فرانسه، انگلستان، اسپانیا، ایتالیا و آلمان در این دوران میپردازد.

بخش چهارم نیز موسیقی در «سده هجدهم» را بررسی میکند که شامل آهنگسازان آلمانی در روزگار پایانی باروک، سبک و ذوق موسیقیایی در عصر روشنگری و موسیقی کلاسیک در پایان سده هجدهم است.  

بخش پنجم کتاب به «سده نوزدهم» میپردازد که ابتدا مقدمهای دربارهی انقلاب، جنگ و موسیقی و الگویی به نام بتهوون دارد. در ادامه رمانتیکگرایی را در قالبهای کلاسیک و اپرای رمانتیک در میانه و نیمه پایانی سده نوزدهم بیان میکند و در انتها از جریانهای رمانتیک در آلمان و اتریش سخن میگوید.

فصل پایانی کتاب نیز به «سده بیستم و پس از آن» اختصاص دارد که در ابتدا مقدمهای درباره موسیقی مدرن در سنت کلاسیک و جریان آوانگارد را مطرح میکند. مدرنیسم و سنت کلاسیک عنوان بخش بعدی است که به آهنگسازانی چون آرنولد شونبرگ، آلبان برگ، آنتون وبرن، بارتوک، چارلز ایوز و ایگور استراوینسکی میپردازد.

ویژگی قابل ملاحظه «تاریخ موسیقی غرب» این است که هر خوانندهای میتواند با توجه به علاقه، عنوان مورد نظر خود را از فهرست انتخاب کند و صرفا قسمتی از کتاب را مطالعه کند. خواندن این کتاب نه تنها خواننده را از سرگذشت موسیقی و موسیقیدانان آگاه میکند، بلکه به او نشان میدهد که موسیقی و هنر از اجزاء جداییناپذیر جامعه بشری بوده است. همچنین با اطلاع یافتن از تاریخ موسیقی میتوانیم فهم بهتری از موسیقیهای گذشته و حال پیدا کنیم.

کتاب «تاریخ موسیقی غرب» نوشته ج. پیتر برک هولدر، دانلد جی گراوت، کلاود و. پالیسکا و ترجمه کامران غبرایی با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه در ۱۴۱۶ صفحه به بهای ۱۴۵ هزار تومان از سوی نشر کتابسرای نیک روانه بازار نشر شده است.

منبع: خبرگزاری مهر – کمال صادقی