نوشته‌ی حاضر برگردان متنی است که در ژانویه‌ی ۲۰۲۱، در وب‌گاه مرکز آمریکایی آموزش‌های بنیانی منتشر شده است. این مرکز به توسعه و ترویج نگرش بنیانی و آموزش هنر اختصاص دارد و می‌کوشد تا موسیقی بنیانی را در ایالات‌متحده گسترش دهد. فلسفه‌ی مرکز یادشده بر این گزاره استوار است که هر فردی توانایی و نیاز به بیان‌گری دارد و می‌تواند به‌واسطه‌ی هنر خویشتن را بیان کند.
ترجمه‌ی خاطره صادقی
مقاله‌ی حاضر برگردانی است از:
ACEMM. (2021) While We Can’t Hug, 21 Jan. 2021
مادامی که نمی‌توانیم یکدیگر را در آغوش بگیریم
چند ایده برای طرح درس – قسمت اول
مرکز آمریکایی آموزش‌های بنیانی
در تعطیلات زمستانی گذشته، این کتاب خواندنی را در پنجره‌ی کتابفروشی محبوبم، «نپا[1]» پیدا کردم. در اولین نگاه، عنوان کتاب توجه‌ام را جلب کرد، اما مطالبی که طی تورقی کوتاه از جلوی چشمانم گذشت، حتی بیش از پیش هیجان‌زده‌ام کرد.
من در کالیفرنیای جنوبی تدریس می‌کنم و تقریباً از زمانی که مدارس، در مارس ۲۰۲۰، ناگهان تعطیل شدند، همچنان مشغول به تدریس آنلاین هستم. معمولاً به هنرجوهایم می‌گویم، هرچند در این یک سال تحصیلی که کلاس‌هایمان به صورت مجازی تشکیل می‌شده، توانسته‌ایم نوعی جدید از برقراری ارتباط را تجربه کنیم، یکی از ویژگی‌های کلاسهای حضوریِ موسیقی که بیش از هرچیزی دلتنگش می‌شوم لحظاتی است که با یک آغوش، رقص یا «بزن قدش» به استقبال هر کدامشان می‌رفته‌ام.
هم‌زمان با ادامه آموزش آنلاین تا زمانی نامعین و بازگشایی مدارس، اما کندِ کلاس‌ّهای ترکیبی[2]، امکان در آغوش گرفتن یکدیگر یا یک «بزن قدش» ساده برای مدتی پیش‌بینی‌ناپذیر ناممکن می‌ماند. بنابراین خواندن این کتاب را بختی بزرگ و کمکی شایان توجه برای کودکان می‌دانم، چراکه یادآور روشنی است تا بدانند حتی اگر نتوانیم همدیگر را در آغوش بکشیم، هزاران روش مختلف برای ابراز محبت و عشق به یکدیگر وجود دارد.
کتاب را بخوان و آواز را معرفی کن
فعالیت را با طرح این پرسش از کودکان آغاز کنید که از پارسال تا امسال چه تفاوت‌هایی بین فعالیت‌های روزمره‌ای مثل بازی در پارک، دیدار با خانواده یا رفتن به مدرسه، وجود دارد. بپرسید که آیا آن‌ها توانسته‌اند راهی خلاقانه و بدون تماس فیزیکی برای ابراز محبت به افرادی که دوستشان دارند خلق کنند؟ برایشان تعریف کنید: کتابی که می‌خواهیم با همدیگر بخوانیم، داستان دو دوست صمیمی را روایت می‌کند که می‌خواهند همدیگر را محکم در آغوش بگیرند، اما فعلاً اجازه‌ی این کار را ندارند. پس درعوض، به‌جای محدود کردن خودشان به همین یک راه، راه‌های مختلفی را با استفاده از تخیل و خلاقیت برای نشان دادن محبت‌شان پیدا می‌کند که بدون لمس کردن همدیگر باشد.
آواز را معرفی کنید:
می‌توانید با استفاده از دو سیم بالایی اوکلله[3]، با الگوی دو–سل یک جلوه‌ی اُستیناتو ایجاد کنید. بار اول آواز را بخوانید و از هنرجویان بخواهید تا بشنوند؛ سپس داستان را روایت کنید و بعد از هر صفحه، آواز را بخوانید. پس از بار سوم، از کودکان بخواهید تا شما را همراهی کنند.
زنجیره‌ی ریتمیک واژگان
از هنرجویان بخواهید تا از بین شکل‌هایی که لاک‌پشت و جوجه‌تیغی در کتاب به یکدیگر ابراز محبت کرده‌اند، شکل ابرازمحبت موردعلاقه‌شان را انتخاب کنند و نشان دهند؛ یا اینکه روش جدیدی خلق کنند!
حالا تمام ایده‌هایی که مطرح شد را روی یک تخته‌ی وایت‌برد- واقعی یا مجازی – بنویسید. سپس از هنرجویان بخواهید این ایدههای کلامی را تبدیل به ایدههای ریتمیک کنند.
هرچند شما و هنرجویانتان در کلاس ایدههای فراوانی را مطرح خواهید کرد، در این قسمت، چند ایده برای الهام گرفتن یا ترکیب با ایدههای هنرجویان- با هدف ایجاد تنوع – مطرح می‌شود:
برای هنرجویان رده‌های سنی بالاتر، عبارت‌های طولانی‌تر یا یک متن -که یک یا دو میزان متن تکرارشونده[4] دارد – بنویسید. همچنین اضافه کردن بدن‌کوبه[5] به این سازه‌های ریتمیک، جذابیت را دوچندان و بافتشان را غنی می‌کند.
هنرجویان را تشویق کنید تا در تعامل با یکدیگر، دو یا چهار ریتم مختلف را باهم ترکیب کنند و یک اُستیناتو به وجود بیاورند. آن‌ها همچنین می‌توانند هم‌زمان با اجرای مجدد آواز توسط بقیه‌ی هنرجویان، از بدن‌کوبه یا سازهای کوبه‌ای بی‌نواک[6] برای هم‌نوایی با اُستیناتویی که خلق کرده‌اند، استفاده کنند. در صورتی که کلاس به‌صورت آنلاین تشکیل شد، هنرآموزگار می‌تواند آواز را برای گروه «A» بخواند و از باقی هنرجوها بخواهد تا با دست زدن و خواندن یک‌بار درمیان اُستیناتو، با آن‌ها همراهی کنند.
از حرکت غیرانتزاعی[7] تا حرکت انتزاعی[8]
ایدههای بسط و گسترش دروس
نوشته‌ی کیِسی گریب
(با الهام از کارگاه آموزشی کریس اُلسان در هم‌نشست[9] مجازی AOSA )
از هنرجویان بپرسید: آغوش چیست؟ و اجازه دهید تا با هر کلمه و جمله‌ای که برای این مفهوم به ذهنشان می‌رسد، آن را شرح دهند. سپس با در آغوش کشیدن خودتان یا یک عروسک، این مفهوم را به‌طور عملی به تصویر بکشید. حالا این سؤال را مطرح کنید که « بغل کردن یک فرد قدکوتاه‌تر یا قدبلندتر از خودمان، بغل کردن هم‌زمان دو نفر، بغل کردن یک سگ، گربه، بچه یا حتی بغل کردن یک اتاق مملو از آدم‌هایی که دوست داریم چه شکلی است؟
در آغوش کشیدن یک کوآلا چطور؟ چطور می‌توان تنها با یک دست کسی یا چیزی را در آغوش کشید؟ آیا می‌توانید حتی بدون استفاده از دست‌هایتان در آغوش بکشید؟ » و سؤال‌هایی ازاین‌دست.
از هنرجویان بخواهید که حتی اگر امکان در آغوش کشیدن را در زندگی واقعیِ فعلی خود ندارند، احساس بغل کردن را تصور کنند و سپس به آن‌ها فرصت دهید تا حرکات مختلف و جدیدی را در فضای خودشان تجربه کنند تا بتوانند حسِ فیزیکی و احساس بغل کردن را توصیف کنند.
با اضافه کردن یک موسیقی به همین فعالیت، می‌توانید قسمت بعدی را به فعالیت اضافه کنید یا حتی آن را در ارتباط با بخش اول، به این شکل که هنرآموز در حین حرکتِ هنرجویان آوازی بخواند، بازآفرینی کنید.
حرکت تعمیم‌پذیر[10] خلاق
ایدههای بسط دروس
نوشته‌ی درو بولینگتون
این یک حرکت تعمیم‌پذیر خلاق و سرگرم‌کننده است که استفاده از حرکات انضمامی و انتزاعی را تقویت می‌کند. ویدئویی که برای این فعالیت استفاده می‌شود قطعه «The Entertainer» از اسکات جاپلین و ایده‌ی کلی آن از کتاب «While We Can’t Hug»است.
۱. ابتدا ویدئو را تماشا کنید، موسیقی‌اش را بشنوید و سپس با آن حرکت کنید.
۲. در طی بعضی بخش‌ها – که هنرآموز انتخاب می‌کند- تصاویر ویدئو را کنار بگذارید، اما اجازه دهید تا موسیقی به روال خودش ادامه دهد تا هنرجویان حرکات بدیعی را که پاسخ بدنشان به موسیقی است را خلق کنند.
۳. در سومین بار شنیدن، ویدئو را حذف و تنها از موسیقی استفاده کنید. هرکدام از هنرجوهایی که در کلاس به‌صورت حضوری شرکت دارند، می‌توانند با یک هنرجوی دیگر در اجرای حرکاتی مثل خوش‌وبش کردن، تقلید آیینه‌وار حرکات[11]، یا در پیش برد و رهبری حرکات همراه شوند و تعامل داشته باشند.
۴. هنرجویانی که در کلاس به شکل مجازی شرکت می‌کنند می‌توانند با مشاهده حرکات دیگران در این لحظه، تقلید آیینه‌وار حرکات آنان را انجام دهند و سپس، حرکات خودشان را خلق کنند.
۵. می‌توانید این فعالیت را در نظر داشته باشید که بار دیگر موسیقی را پخش کنید و صرفاً تصاویر کتاب را به هنرجویان نشان دهید. سپس از آن‌ها بخواهید تا داستان را با رقص به تصویر بکشند.
۶. به‌جز این قطعه، از چه قطعه‌ی موسیقی دیگری برای به تصویر کشیدن این داستان با رقص می‌توانید استفاده کنید؟
۷. آیا می‌توانید روایت داستان را با سازهای کوبه‌ای بی‌نواک یا حرکات دیگری امتحان کنید؟
۸. همچنین می‌توانید این ایده را امتحان کنید که ویدئو را پخش کنید و از هنرجویان بخواهید تا با سازهای کوبه‌ای بی‌نواک آن را همراهی کنند؛ برای مثال فقط شِیکِر[12]ها در قسمت «لبخند» نواخته شوند.
۹.می‌توانید از هنرجوها بپرسید که چه ایده‌ای برای مراحل بعدی این فعالیت دارند و برخی از ایده‌هایشان را انجام دهید.
سازه‌های ریتمیک \ ژست‌های تعمیم‌پذیر بدون تماس فیزیکی
ایدههای بسط و گسترش دروس نوشته‌ی دیوید تکستون
مادامی‌که نمی‌توانیم یکدیگر را در آغوش بگیریم \ سلامِ جمعی، بدون تماس فیزیکی
این یک ضمیمه بر کتاب «While We Can’t Hug» و طرح درسی است که می‌تواند برای سطوح مختلف آموزشی، امکانات متنوعی ازجمله: به کار گرفتن در سخنرانی‌‌‌ها، طراحی حرکات یا طراحی اُستیناتو‌ی سازهای الکترونیک را در بر داشته باشد.
آمادگی
بخش آمادگی می‌تواند به‌سادگی یک صحبت و هم‌اندیشی ساده در مورد کتاب یا شامل قسمت آواز و دیگر فعالیت‌ها نیز باشد. همچنین صحبت کردن در مورد جایگزین‌های سلامِ بدون تماس فیزیکی- که همراه با دست دادن، بغل کردن یا «بزن قدش» هستند- را در بخشی از فعالیت‌های این بخش لحاظ کنید.
حرکت‌ها
هم‌زمان با پخش شدن پس‌زمینه‌ی ریتمیکی که در زیر مشاهده می‌کنید، صدای هر شکل سلامی را که در اسلاید می‌بینید ایجاد کنید.
- «سلام ملکه» که حرکت دستی با توالیِ حرکتیِ این‌چنینی دارد: حرکت آرنج – حرکت آرنج – حرکت مچ -حرکت مچ – حرکت مچ
- «سلام سلطنتی» که حرکت دستی با توالیِ حرکتیِ این‌چنینی دارد: ابتدا کف دست به سمت صورت و سپس حرکت دایره‌ای کوچک
- «سلام نظامی» که حرکت دستی این‌چنینی دارد: حرکت سریع دست با کف دست به سمت پایین به سمت گوشه‌ی پیشانی که به دلیل سرعت حرکت می‌تواند یک صدای شلاقی آرام نیز ایجاد کند.
- «سلام نظامی انگلیسی» که حرکت دست در آن مانند سلام نظامی است با این تفاوت که کف دست به سمت بیرون است.
یک توالیِ حرکتی از ترکیب این ژست‌ها بسازید.
مثال بزنید
- با استفاده از اسلاید آخر، یک توالی چهارتاییِ از ژست‌ها – برای مثال اسلاید هفتم – را انتخاب کنید.
- تمرین این توالی ژست را انجام دهید.
یک کار گروهی کوچک
- در یک گروه کوچک، هنرجویان یک توالی ژست سلام را انتخاب می‌کنند.
- سپس این توالی را اجرا کرده و اسم هرکدام را در حین حرکت بیان کنید.
ساده‌سازی‌ها
- معمولاً هنرجویان کم‌سن‌تر در صورت انتخاب تنها یک اسلاید برای خلق توالیِ ژست‌ها، عملکرد بهتری دارند.
- اگر در جریان کلاس مشاهده کردید که اجرای الگوهای ریتمیک دو‌ضربی برای هنرجویان بیش‌ازاندازه چالش‌برانگیز است، می‌توانید الگوی‌های پیشین را با اضافه کردن دو ضرب سکوت بعد از هرکدام، به الگویی ساده‌تر بدل کنید.
- هنرجویان بزرگ‌تر می‌توانند از اسلاید‌هایی که تمامیِ ژست‌ها را دربر دارد استفاده کنند.
- هنرجویانی که به شکل مجازی در کلاس شرکت دارند می‌توانند، اسلاید‌ها را باز کرده و ژست موردنظر را در مستطیل‌های بنفش سمت چپ اسلاید‌ها بگذارند.
- مثال‌هایی دیگر از الگوهای به‌هم‌پیوسته‌ی بین کل کلاس را می‌توان بر اساس ژست‌هایی که طبق تصمیم هنرجویان از پیش در داخل مستطیل‌های بنفش قرار داده‌شده، شکل داد.
پالایش حرکت‌ها
گروه‌ها می‌توانند توالی‌ها را با اضافه کردن ژست‌های دیگر تغییر دهند و به این شکل‌های جدید تبدیل کنند:
- توالی‌هایی تقسیم‌شده بین افراد
- توالی‌هایی که دو نفره اجرا می‌شوند
- توالی‌هایی با ژست‌هایی از سطوح مختلف
- توالی‌هایی که به شکل کانن اجرا می‌شوند.
اجرا
- گروه‌ها می‌توانند با همراهی صدای موسیقی در پس‌زمینه، توالی‌های ژستشان را به‌صورت انفرادی و مستقل یا به شکل همگانی و به‌عنوان یک کلاس اجرا کنند.
- هنرجویانی که به شکل مجازی در کلاس شرکت دارند می‌توانند موسیقیِ بخش همراهی را با کمک نرم‌افزار‌ها روی حالت تکرار تنظیم کرده و توالی‌های ژستشان را اجرا کنند. سپس آن را از طریق نرم‌افزار‌هایی چون Flipgrid، Google Classroom و … با دیگر هنرجویان به اشتراک بگذارند.
موسیقی همراهی[13]
معمولاً موسیقی‌ای که برای همراهی با چنین فعالیتی مناسب است، با محدودیت‌هایی که سازهای متداول ارف، سازهای کوبه‌ای بی‌نواک یا انواع دیگر پرکاشن‌ها دارند قابل‌اجرا نیست، اما خوشبختانه موسیقی الکترونیک به‌عنوان یک گزینه‌ی مناسب برای هر دو شکل کلاس حضوری و مجازی قابل‌دسترسی است.
یک MIDI Grid Controller – مثل مدل Novation’s LaunchPad Mini – امکان ایجاد یک دور تکرارشونده پایه برای همراهی را با کمک برنامه‌هایی مثل Logic Pro ، Ableton Live یا دورهای تکرارشونده تحت وب میدی فراهم می‌سازد.
- نرم‌افزار Logic Pro یک نرم‌افزار قابل‌دسترسی در کامپیوترهای Mac است که امکان داشتن دورهای تکرارشونده‌ی زنده [14]را فراهم کرده. این امکان می‌تواند از دورهای تکرارشونده‌ی پیش‌فرض یا ساخته‌ی شما در Logic pro یا GarageBand استفاده کند. من یک مجموعه از فایل‌های GarageBand ساخته‌ام که شامل نمونه‌های ضبط‌شده از سازهای‌کوبه‌ای ارف و سازهای کوبه‌ای بدون نواک هستند. این فایل‌ها را می‌توان در Logic Pro نیز باز و برای ایجاد همراهی‌های خودکار مبتنی بر اُستیناتو‌ها استفاده کرد.
- نرم‌افزار Ableton Live یک نرم‌افزار مشابه Logic Pro است؛ با این تفاوت که این نرم‌افزار هم در کامپیوترهای Mac و هم در سیستم‌عامل‌های ویندوز و … قابل‌دسترسی است. در این نرم‌افزار نیز می‌توانید از الگوهای پیش‌فرض یا ساخته‌های خودتان استفاده کنید.
- دورهای تکرارشونده‌ی تحت وبNovation : همچنین نمونه‌های پیش فرضی از دورهای تکرارشونده را در وبسایت خود قرار داده است که از طریق لانچ پد یا صرفاً با استفاده از مرورگر شما قابل‌استفاده هستند.
- Incerdibox را می‌توان به‌عنوان یک اپلیکیشن متناسب دیگر در ارتباط با این فعالیت‌ها معرفی کرد. دورهای تکرارشونده را می‌توان با کشیدن گزینه‌های کمد لباس به سمت اجراکننده‌های انیمیشنی مرتب کرد. به این شکل که در ابتدا، این کاراکتر‌های مذکر بدون لباس هستند و به نظر می‌آید شوکه شده‌اند. توجه جلب‌شده به این برهنگی در ادامه با متمرکز شدن توجه هنرجویان به فرآیند ساختن دورهای تکرارشونده کاملاً رفع می‌شود. درهرصورت پیشنهاد من این است که با شناختی که از فضای کلاس و هنرجویان خودتان دارید استفاده از این اپلیکیشن را انتخاب کنید و تعاملی آگاهانه نسبت به عکس‌العمل‌های احتمالی آن‌ها به این تصویر اولیه یا احتمال نامناسب جلوه کردن آن یا عجیب بودنش برای برخی از هنرجوهای کلاس‌هایتان داشته باشید برای مثال من و هنرجوهایم این تصویر را به مردان و پسران برهنه‌ای که در ساحل یا استخر دیدیم تشبیه کردیم.
این دورهای تکرارشونده‌ی موسیقیِ همراهی، می‌توانند جذابیت بیشتری به حرکات اجرایی اضافه کند. بازنواخت[15] این همراهی را می‌توان برای کل گروه پخش کرد. هنرجویان کلاسهای مجازی نیز می‌توانند از طریق دسترسی شخصی خود به نرم‌افزار یا وبسایت از آن‌ها استفاده کنند.
امیدوارم که این فعالیت یک تجربه‌ی دل‌چسب و پویا در ارتباط با عناصر موسیقایی و تعاملات بین‌فردی برای هنرجویان شما رقم بزند.
[1] Napa
[2] Hybrid class به کلاس‌هایی گفته می‌شود که ترکیبی از دو روش آموزش حضوری و آموزش آنلاین را دربر می‌گیرد.
[3] Ukulele
[4] Speech loop
[5] Body percussion
[6] unpitched
[7]Concrete Movement
[8] Abstract Movement
[9] Symposium
[10]Movment Extension
[11] Mirroring
[12] Shaker
[13] Music accompaniment
[14]Live Loops
[15] Playback
