اصول اُرف-شول‌وِرک – ولفگانگ هارتمن

من و باربارا هسل‌باخ، پیش از نشست‌های سالانه‌ی همکاران و اعضای «همایشگاه بین‌المللی ارف-شول‌ورک در سالزبورگ» به توافق دریافتیم که لازم است تعریف روشنی از نظام آموزشی کارل ارف و گونیلد کیتمن عرضه کنیم و به کمک این تعریف، زمینه‌ی همکاری‌های انجمن‌ها و نهادهای وابسته‌ی ارف-شول‌ورکی را فراهم آوریم.

این تعریف در قالبی به نام اصول ارف-شول‌ورک گردآوری کردیم. البته باید اشاره کنم که برخی از این اصول در حوزه‌ها و فضاهای دیگر آموزش موسیقی و رقص نیز کاربرد دارد. البته مقصودم صرفا سبک‌های آموزشی و کاری است که با ارف-شول‌ورک سازگاری داشته باشند و بتوان ویژگی‌ها و اصول زیر را در فضاهاشان به کار برد.

۱. فرد همواره در کانون کار جای دارد

کارل ارف مایل بود که به دانش‌آموزان مجال دهد تا خلق و خلاقیت را آزمایش کنند. هدف اصلی ارف-شول‌ورک این نیست که موسیقی و نظریه‌اش را به آدم‌ها منتقل کند و به‌این‌ترتیب بیان موسیقایی را در وجود فرد بیدار سازد. مسئله‌ی شول‌ورک این است که به دانش‌آموزان مجالی دهد تا خودشان موسیقی خودشان را خلق \و «موسیقی را درک» کنند.

۲. وجه اجتماعی

کار گروهی تنها شکلی از آموزش است که به‌واقع سزاوار نام ارف-شول‌ورک به شمار می‌رود. همه‌کس از همه‌کس می‌آموزند؛ باید از هر شکلی از رقابت و گرایش به مقایسه پرهیز کرد.

۳. موسیقی از مفاهیم درونی است

آواز خواندن، رقصیدن، سخن گفتن، و نواختن ساز شیوه‌های برابر و هم‌افزاینده‌ی بیان‌گری هستند. این تعریف فراگیر از موسیقی در بستر ارف-شول‌ورک سبب می‌شود تا سبک‌ها و گونه‌های دیگر هنری (برای مثال هنرهای بصری یا شعر)  به همدیگر همبسته شوند.

۴. خلاقیت در بداهه‌پردازی و آهنگ‌سازی

موسیقی باید در پی بداهه‌پردازی خلق شود. هنرآموزان باید بتوانند از همان آغاز فعالیت خلاقانه را بیازمایند. روش آموزشی‌ای که نیازی به خلاقیت هنرجو نداشته باشد و آن را بارور نسازد، به‌دشواری نام ارف-شول‌ورک برازنده‌اش است.

۵. «پرداخت و تولید» – رابطه‌ی دوسویه‌ی پیشرفت و محصول کار هنری

گرچه مرحله‌ی تمرین در حوزه‌های حرفه‌ای تاجای ممکن موجز و مختصر نگاه داشته می‌شود، در کلاس فرایند پرداخت اهمیتی ویژه دارد، چراکه درواقع مرحله‌ای است که در خلالش یادگیری رخ می‌دهد. راست می‌گویند که ارف-شول‌ورل روش نیست، لیکن مستلزم برنامه‌ریزی‌های روش‌مند است.

۶. سازهای مشهور به ارف

استفاده از سازهای کوبه‌ای ساده و کوچک، از قبیل سازهای تیغه‌دار در کلاس‌های موسیقی انقلابی در آموزش موسیقی برپا کرد. این سازها، سازهایی است که به‌آسانی می‌توان به صدا درآوردشان. کاربرد این سازهای حرکت‌محور نشان از پیوند عمیق موسیقی و حرکت و رقص دارد.

۷. ارف-شول‌ورک در همه‌ی زمینه‌های آموزشی موسیقی و رقص کاربرد دارد

در آغاز، ارف-شول‌ورک برای کودکان مدرسه‌های ابتدایی باواریا، میهن کارل ارف، پی‌ریزی شده بود. امروز در اکثر آموزش‌های ابتدایی و همچنین در حوزه‌های درمانی و آموزش‌های فراگیر برای سالمندان هم از این رهیافت استفاده می‌شود. کار در فضاهای شول‌ورکی را می‌توان تا مراحل بعدی نیز ادامه داد. کاربرد شول‌ورک در آموزش ساز نیز در مجلدهای کارل ارف برای پیانو و ویلن نمایان شده است.

۸. ارف-شول‌ورک در فرهنگ‌های دیگر نیز کارآمد است

نظام آموزشی کارل ارف و گونیلد کیتمن منحصر به باواریا نیست. رهیافت آموزشی ارف-شول‌ورک را می‌توان در هر کشور و فرهنگ دیگری نیز پیاده‌سازی کرد. البته پیش‌نیازهایی هم در کار است، ازجمله ترانه‌ها، رقص‌ها، و متن‌ها باید از فرهنگ بومی استخراج شود.